Το Σάββατο 24 Αυγούστου, ξεσηκώθηκαν οι κρατούμενοι στη φυλακή Cascavel στο νότιο τμήμα της χώρας, απαιτώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και πιο ελαστικά ωράρια επισκεπτηρίων. Θεωρείται ότι 700 κρατούμενοι έλαβαν μέρος στην εξέγερση, έχοντας ως όμηρους 2 σωφρονιστικούς υπαλλήλους, καίγοντας στρώματα και κρατώντας πανό στην ταράτσα της φυλακής. Η βία ανάμεσα σε συμμορίες, προκάλεσε και τον θάνατο τεσσάρων κρατουμένων, δύο από τους οποίους αποκεφαλίστηκαν ενώ άλλοι δύο ρίχτηκαν από συγκρατούμενους τους από την ταράτσα της φυλακής. Η αστυνομία μέχρι τώρα δεν έχει ανακοινώσει την ταυτότητα των νεκρών.
Παρόλο που τα ΜΜΕ αναφέρουν πως οι μεταφορές κρατουμένων για αποσυμφόρηση της φυλακής ξεκίνησαν τη Δευτέρα λόγω λήξης της εξέγερσης μετά απο συμφωνία των κρατουμένων με τις αρχές, δεν έχει ξεκαθαριστεί γιατί οι κρατούμενοι συνέχισαν την εξέγρση μέχρι την επόμενη μέρα οπως αναφέρεται στα ιδια δημοσιεύματα, ουτε έχει γίνει αναφορά στον τρόπο που η αστυνομία εισηλθε μέσα στη φυλακή εν ωρα κατάληψης από τους κρατουμένους.
Τα ερωτηματικά αυτά εγείρονται έχοντας υπ’ όψη το μιλιταρισμό της Βραζιλιάνικης αστυνομίας και τον τρόπο που έχει αντιδράσει στο παρελθόν σε αντίστοιχες καταστάσεις. Τον Οκτώβριο του 1992, σε μια από τις μεγαλύτερες εξεγέρσεις στη χώρα, στη φυλακή Carandiru στο Σάο Πάολο, οι κρατούμενοι απαίτησαν πιο ανθρώπινες συνθήκες κράτησης. Μετά από άρνηση για διαπραγματεύσεις η αστυνομία εισήλθε στο κτίριο σκοτώνοντας 111 κρατούμενους, ενώ αργότερα μαρτυρίες επιζώντων ανέφεραν πως οι αστυνομικοί στόχευαν ακόμα και αυτούς που είχαν παραδοθεί. Η εξέγερση έμεινε γνωστή στην ιστορία ως ‘Η σφαγή της Carandiru’ και ο αρχηγός της συγκεκριμένης αποστολής, Ubiratan Guimarães, καταδικάστηκε σε 632 χρόνια φυλάκισης. Το 2006, η πολιτεία έσπευσε να τον προστατεύσει και του πρόσφερε απαλλαγή από τις κατηγορίες με τη δικαιολογία της ‘εσφαλμένης δίκης’, ενώ μέτα από αυτό εκτελέστηκε από αγνώστους. Τον Αύγουστο του 2013, 25 αστυνομικοί που συμμετειχαν στην καταστολή της εξέγερσης καταδικάστηκαν σε 12 χρόνια φυλάκισης, όμως λόγω άσκησης εφεσης στη δικαστική απόφαση αφέθηκαν ελεύθεροι μέχρι την επανεκδίκαση της υπόθεσης.
Η σφαγή στην φυλακή Carandiru
Ένα ακόμα παράδοξο είναι πως δεν γίνεται αναφορά για το κατάστημα κράτησης που έχουν μεταφερθεί οι κρατούμενοι, αφού η περιορισμένη χωρητικότητα των φυλακών στη Βραζιλία είναι γενικό φαινόμενο και όχι μόνο γνώρισμα της συγκεκριμένης φυλακής, αφού μέσα σε μια δεκαετία ο αριθμός των κρατουμένων αυξήθηκε κατά 400%.
Οι φυλακές στη χώρα είναι ευρέως γνωστές για τις κακές συνθηκες υγιεινής, την έλλειψη χώρου, την έλλειψη καθαρου αέρα και επαρκούς ποσότητας φαγητού για όλους, την δραματική εξάπλωση επιδημιών, HIV και φυματίωσης, τη βία αναμεσα στους κρατουμενους με τη μορφή ξυλοδαρμών, βιασμού και φόνου, που ειναι επακόλουθα του τεράστιου αριθμού των κρατουμένων και της απόλυτης αδιαφορίας για τις συνθήκες ζωής τους από την πολιτεία. Σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο Ερευνών για τις Φυλακές, οι φυλακές στη Βραζιλία προορίζονται για την κράτηση 318 739 ατόμων ενώ το 2012 καταγράφηκαν 548 003 κρατούμενοι.
Στα κρατητήρια είναι συνήθες να κρατούνται οκτώ άτομα σε κελί που προορίζεται για ένα. Λόγω των επιπτώσεων από τη μακροχρόνια κράτηση των υποδίκων σε τέτοιες συνθήκες ακόμα και για χρόνια ολόκληρα, οι άνθρωποι έχουν πάρει το παρατσούκλι ‘os amarelhos’ -‘οι κιτρινιάρηδες’ λόγω του θαμπού χρώματος στο δέρμα από την κακή κατάσταση της υγείας τους. Οι υπόδικοι, αποτελούν το 38% του πληθυσμού των Βραζιλιάνικων φυλακών.
Η Βραζιλία θεωρείται ο μεγαλύτερος ακόλουθος της πολιτκής του νόμου και τάξης που εξήχθη από τις ΗΠΑ, κάτι που εφαρμοσε πλήρως σε μια ηγεμονική κουλτούρα εθνοταξικής ιεραρχίας, στοχοποιώντας έτσι τα φτωχότερα στρώματα που έχουν Αφρικανική/ Ινδιάνική/Μικτή καταγωγή. Σύμφωνα με τον ερευνητή Σέρτζιο Αντόρνο, τα άτομα αυτά έχουν τα ίδια επίπεδα εγκληματικότητας με τους λευκούς συμπολίτες τους, όμως η ρατσιστική αντιμετώπισή τους διαφαίνεται στην αυξημένη θυματοποίησή τους από τη βία στις φυλακές από αστυνομικούς, ενώ οι ποινες που εκτίουν είναι ιδιαίτερα αυστηρές.