Μετάφραση εισαγωγή-a ruthless critique
Η Σερβία είναι η μικρή όψη της Ρωσίας. Μια χώρα με σχεδόν επίσημη ομοφοβική πολιτική. Το κείμενο αυτό γράφεται ως ενημέρωση και εξήγηση για τα πρόσφατα περιστατικά βίας ενάντια σε LGTB ακτιβιστές στη Σερβία και τον άγριο ξυλοδαρμό γερμανού ακτιβιστή που βρίσκονταν στη χώρα πριν από μερικές μέρες. Το κείμενο που δημοσιεύουμε είναι ενός έτους, αλλά λόγω των γεγονότων κρίνεται απαραίτητο ως ενημέρωση. Πως λοιπόν ο εθνικισμός και η ομοφοβία έχουν τις ρίζες τους στον Γιουκοσλαβικό εμφύλιο και τι σχέσεις έχει η ρωσική και η σερβική εθνικιστική σκηνή; Ποιοι είναι οι ιθύνοντες; Είναι εμφανές ότι η ομοφοβία είναι ένας από τους πάγιους τρόπους υποτίμησης στη Σερβία και τη Ρωσία. Από την άλλη, η απουσία ριζοσπαστικού χώρου σε αυτές τις χώρες και η ιστορικά παραγόμενη σύγκρουση μέσα στη Σερβία παίρνει τη μορφή της επιλογής ανάμεσα σε “παραδοσιακές αξίες” ή την αυτοαξιοποίηση, τα αστικά δικαιώματα, δηλαδή το “Ευρωπαϊκό όνειρο”. Έτσι τα άτομα που δέχονται -μεταξύ άλλων- και έμφυλη καταπίεση παραμένουν εγκλωβισμένα σε ένα δίπολο του κεφαλαίου και των κοινωνικών του ρόλων, σε μορφές διαχείρισης και δημοκρατίας. Επίσης η παρούσα κατάσταση στη Σερβία και η ιστορία του Μilosevic μας δείχνουν ότι η δημοκρατία δεν είναι τίποτα παρά ένα κενό σημαίνον. Ότι καλό είχε η δημοκρατία, της το “έδωσε” η ταξική πάλη. Μπορούμε κάλλιστα να εκλέξουμε λοιπόν τους φασίστες μας, και το κράτος να συνεχίσει να λειτουργεί δημοκρατικά, όταν οι κοινωνικές σχέσεις δεν ξεπερνούν τις οριοθετήσεις της συσσώρευσης. Η Γιουκοσλαβία και η Σερβία αποτέλεσαν το πρώτο ξεκάθαρο παράδειγμα της αλλαγής της λειτουργίας του φασιστικού φαινομένου και της υπαγωγής του την δημοκρατική διαχείριση κατά νεοτερικότητα από το 90 και μετά. Ας πάψουμε να τα αντιπαραθέτουμε λοιπόν. Ας αλλάξουμε τις ίδιες τις σχέσεις που τα γεννούν. Ας λιώσουμε αυτόν τον κόσμο.
Η κυβέρνηση της Σερβίας απαγόρευσε το pride για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, χιλιάδες διαδηλωτές ενάντια στο gay pride περιφέρονται στους δρόμους της πόλης με την απόλυτη ανοχή των αρχών και ο πρόεδρος της χώρας στη παρούσα φάση είναι πρώην χούλιγκαν από την ομάδα του Arkan. Welcome to Serbia!
Την προηγούμενη εβδομάδα, σέρβοι αξιωματούχοι αποκάλυψαν ότι είχαν πληροφορίες ότι άτομα προγραμμάτιζαν επίθεση στο Pride. Οι συμμετέχοντες σχεδίαζαν να επιτεθούν με βάζα γεμάτα μέλισσες.. Πέρα από τις ακρότητες με τις μέλισσες, η ανακοίνωση της αστυνομίας την τελευταία στιγμή ακούστηκε πολύ γνώριμη: Το Pride για μια ακόμα φορά απαγορεύτηκε για λόγους “ασφαλείας”.
Μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό αργά το βράδυ την παρασκευή, ο πρωθυπουργός της χώρας Ivica Dacic, που είναι επίσης και υπουργός εξωτερικών και πρόεδρος του Σοσιαλιστικού κόμματος,έφερε τα καλά μαντάτα. “Αναφορές αποδεικνύουν ότι θα υπάρξουν σοβαρές διαταράξεις στη δημόσια ειρήνη, και το μόνο που είναι πιο πάνω από τις ελευθερίες και τα δικαιώματα είναι η δημόσια ασφάλεια ,” όπως είπε. Η ανακοίνωση αυτή ήταν περίπου παρόμοια με τις ανακοινώσεις για την απαγόρευση του Pride το 2011 και το 2012. Όπως έχουν μεταδώσει και τα διεθνή ΜΜΕ, κάθε χρόνο, οι απειλές γι την δημόσια ασφάλεια προέρχονται από ακροδεξιές οργανώσεις που λένε ότι αν γίνει η οργάνωση του pride κανονικά θα “χυθεί αίμα”. Αυτό που σπάνια αναφέρουν τα ΜΜΕ είναι ότι η ίδια η κυβέρνηση έκανε δυνατή την “διατάραξη” της δημόσιας τάξης με το να αφήσει εκατοντάδες χούλιγκανς και ακροδεξιούς να επιτεθούν στο pride το2010 και να φύγουν ασύλληπτοι .
Ακόμα πιο ενοχλητικό είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση είναι τουλάχιστον εν μέρη υπεύθυνη για την ύπαρξη αυτών των ακροδεξιών ομάδων.Κατά τα 90s, πολλές ακροδεξιές ομάδες χούλιγκαν είχαν προσληφθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου από τον Slobodan Milosevic —του οποίου ο εκπροσωπος τύπου και λακές τότε (με το παρατσούκλι “Little Sloba” λόγω τις αφοσίωσης του στον Milosevic)είναι τώρα πρωθυπουργός στη Σερβία: ο κύριος Ivica Dacic.
Το πρώτο gay Pride έγινε το 2001,48 ώρες αφού είχαν συλλάβει τον Milosevic και τον έστελναν στη Χάγη.Δεν πήγε καλά. Ακροδεξιές ομάδες χούλιγκαν επιτέθηκαν στην πορεία και πολλοί συμμετέχοντες χτυπήθηκαν σοβαρά. Στο μεταξύ η αστυνομία δεν ήταν σίγουρη για το τι να κάνει και αντιδρούσε απλά με προειδοποιητικές βολές στον αέρα.
Το Pride του 2010 ήταν καλύτερα οργανωμένο από του 2001.Οι αξιωματούχοι του δήμου έκλεισαν όλο το κέντρο. Οι συμμετέχοντες όμως έπρεπε να δείξουν ταυτότητες στην αστυνομία για να περάσουν από τον έλεγχο της αστυνομίας για να φτάσουν στην πορεία.Ελικόπτερα περνούσαν πάνω από την περιοχή και 5.600 αστυνομικοί είχαν κινητοποιηθεί για να προστατέψουν περίπου 1000 διαδηλωτές του LGΤB χώρου. Σύντομα αφού η πορεία κράτησε μόνο 15 λεπτά η αστυνομία μας έβαλε σε μαύρα βαν και μας πήγε εκτός κέντρου όπου μας συμβούλεψαν να μην επιστρέψουμε ξανά πίσω. Πήραμε ταξί για να πάμε στο διαμέρισμα του αρραβωνιαστικού μου, περίπου 11 χλ, από το κέντρο, και βλέπαμε το κέντρο να καίγεται live στην τηλεόραση. Το κέντρο από το οποίο μόλις είχαμε φύγει.
Μάθαμε ότι 6000 ακροδεξιοί, μερικοί από αυτούς από την Ρωσία —βρίσκονταν στους δρόμους του Βελιγραδίου εκείνες τις μέρες. Φώναζαν θάνατος στους gay και έριχναν τούβλα, πέτρες και μολότοφ στην αστυνομία.Η αστυνομία ξεκίνησε μάχη με πλαστικές σφαίρες. Ακροδεξιοί χούλιγκανς κατέλαβαν ένα λεωφορείο,τους έβγαλαν όλους έξω και έκαναν μια προσπάθεια να το ρίξουν πάνω στο Pride .
Στο τέλος της ημέρας είχαμε 158 τραυματίες.Οι περισσότεροι από αυτούς αστυνομικοί και πολίτες.
Με τόση βία και καταστροφές στην πόλη κάποιος μπορεί να νομίζει ότι έγιναν σοβαρές έρευνες για να βρεθούν οι υπαίτιοι. Μα τελικά έγινε το ακριβώς αντίθετο.
Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, 249 χούλιγκανς και μέλη ακροδεξιών ομάδων συνελήφθησαν από την αστυνομία για “καταστροφή περιουσίας.” Τελικά μόνο 100 από αυτούς κρατήθηκαν.
Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν και ο Mladen Obradovic, ο ηγέτης της θρυλικής ακροδεξιάς οργάνωσης Obraz που καλούσε και την αντισυγκέντρωση. Η παραθρησκευτική, κληρικαλική φασιστική ομάδα του, έχει κατηγορηθεί τόσες φορές για επιθέσεις που τελικά τον Ιούνιο του 2012 απαγορεύτηκε από το συνταγματικό δικαστήριο. Αλλά ο ίδιος έπεσε στα μαλακά σε σχέση με την οργάνωση του.
Από τους 100 συλληφθέντες τελικά μόνο ο Obradovic και ακόμα 13 καταδικάστηκαν ότι έλαβαν μέρος στην επίθεση. Ο Obradovic καταδικάστηκε σε 2 χρόνια φυλάκισης για “χουλιγκανισμό”. Οι υπόλοιποι 13 έλαβαν ποινές μηνών. Όλοι τους τελικά, έλαβαν τη μικρότερη δυνατή ποινή που προβλέπεται από το Σερβικό δίκαιο. Τελικά έκαναν έφεση και καθώς δεν θεωρούνταν ύποπτοι φυγής και “επανάληψης εκτρόπων” αφέθηκαν ελεύθεροι να ζήσουν κανονικά τις ζωές τους.
Τον περασμένο Μάιο καθώς έβγαινα από το λεωφορείο, σχεδόν έπεσα πάνω στον Obradovic ο οποίος μιλούσε σε ένα smartphone και φορούσε μπλουζάκι της απαγορευμένης Obraz. Τον Ιανουάριο, το δικαστήριο της έφεσης χαρακτήρισε τις προηγούμενες ελαφρότατες ποινές ως “παραβιάσεις της ποινικής διαδικασίας”. Επίσης αυτή η απόφαση εγγυάται ότι κανένας από τους 6000 χούλιγκανς δεν καταδικάστηκε ποτέ και ουσιαστικά με την στήριξη των αρχών παραμένουν στους δρόμους, για όποτε τους χρειάζεται το κράτος για να δικαιολογεί τις ανησυχίες του για την “δημόσια ασφάλεια” και να απαγορεύει ότι θέλει. Και καθώς ο πρωθυπουργός Aleksandar Vucic είναι προμοταρισμένος ως μαχητής κατά του εγκλήματος, κάτι για το οποίο η ΕΕ τον εκθειάζει βλακωδώς, δεν έκανε φυσικά τίποτα για να συλλάβει κάποιον από τους 6000 αυτούς χούλιγκανς . Αν τους κυνηγούσε τόσο έντονα όσο κυνηγά τους μεγαλοεπιχειρηματίες της αντιπολίτευσης, τότε σίγουρα οι ανησυχίες για την “δημόσια ασφάλεια” θα είχαν μειωθεί σημαντικά.
Από την άλλη ο πρωθυπουργός, κ. Vucic ήταν και ο ίδιος χούλιγκαν κάποτε. Σε μια συνέντευξη του με κροάτικη εφημερίδα το 2008, περιέγραψε τις εμπειρίες του ως μέλος της “Delije”, την θρυλική ομάδα οπαδών του Ερυθρού Αστέρα. Παραδέχτηκε ο ίδιος ότι ταξίδευε στην Κροατία όπου πλακωνόταν με οπαδούς της Dinamo Zagreb, γνωστούς και ως “Bad Blue Boys”.
Η εφημερίδα Observer κάποτε ονόμασε τους Delije “τους τρομερότερους χούλιγακνς στην Ευρώπη.” Αυτό εντυπωσίασε τον Slobodan Milosevic πάρα πολύ. “Αυτοί [οι Delije] ήταν ένα άναρχο πλήθος χούλιγκανς που προκαλούσαν φασαρίες στα μάτς κατά τα 80ς, ο Milosevic προσπάθησε να εκμεταλλευτεί την δύναμη τους ” έγραψε ο Jonathan Wilson πέρσι στην Guardian. Σύμφωνα με αρκετές πηγές, ο Milosevic έθεσε τον Zeljko “Arkan” Raznatovic να οργανώσει τους Delije. Αργότερα ο Arkan στρατολόγησε χούλιγκανς από τους Delije για να στελεχώσουν το περιβόητο και φοβερά βάρβαρο παραστρατιωτικό σώμα κατά τον πόλεμο του Κοσόβου, Arkan’s Tigers. Οι δραστηριότητες του γενικά στην Κροατία και τη Βοσνία έκαναν αυτό το σώμα γνωστό αλλά και φοβερά τρομακτικό για αυτές τις χώρες.
Ο πρωθυπουργός Mr. Vucic ήταν τόσο βαθιά χωμένος στους Delije όπου συμμετείχε στη σύγκρουση Dinamo – Ερυθρός αστέρας το Μάιο του 1990, ένα γεγονός “σχεδόν μυθικών διαστάσεων για την σημερινή Βαλκανική ιστορία.”Ο Arkan οδήγησε περίπου 1,500 μέλη των Delije στο Zagreb,όπου η Dinamo και ο Ερυθρός αστέρας όπου έπαιξαν σε έναν αγώνα που δεν τελείωσε ποτέ και που το CNN μετά θα κατατάξει στους 5 αγώνες που άλλαξαν τον κόσμο.” Αν και οι εξηγήσεις για το πως τα επεισόδια ξεκίνησαν διαφέρουν, καθώς οι πλευρές κατηγορούν η μία την άλλη, πρόσφατα, δημοσιογράφοι από την Κροατία ανέφεραν ότι τα επεισόδια ξεκίνησαν όταν χούλιγκανς από τη Σερβία άρχισαν να επιτίθενται στις νότιες κερκίδες” Στην συνέντευξη του, ο κ. Vucic boasted ανέφερε ότι ήταν ανάμεσα στα δύο άτομα που έφτασαν πρώτα στην κορυφή των νότιων κερκίδων.” Η μαζική σύγκρουση έφτασε τελικά με 76 τραυματίες, μερικοί έφεραν τραύματα από όπλα, μαχαιριές, και δηλητηριάσεις από δακρυγόνα. Ήταν η πρώτη εθνοτική σύγκρουση στη Γιουκοσλαβία.
Ο πόλεμος ξεκίνησε ένα χρόνο μετά.
Αν και οι πρωθυπουργοί προφανώς αρνούνται να φυλακίσουν χούλιγκανς που τους θυμίζουν τους εαυτούς τους, υπάρχουν και κάποιοι στο Βελιγράδι που αρνούνται να κάνουν τα πράγματα με τον “παλιό τρόπο” .Αψηφώντας την απαγόρευση περίπου 200 μαζεύτηκαν χωρίς να έχει ανακοινωθεί κάτι, την Παρασκευή το βράδυ, κάνοντας ένα αυθόρμητο και αυτοσχέδιο Pride που κατέληξε ως πορεία μπροστά από το κοινοβούλιο. Ένας από τους συμμετέχοντες το ονόμασε το “σημαντικότερο γεγονός από τη πτώση του Μilosevic.” Αυτού του είδους οι αισιοδοξία σίγουρα δεν θα κρατήσει. Αλλά τουλάχιστον τα κουτιά με τις μέλισσες δεν τρομάζουν κανέναν.
Πηγή balkanist