ι ηγέτες της φυλής των Matsés στον περουβιανό Αμαζόνιο υπόσχονται να επιτεθούν ενάντια στους απρόσκλητους εργαζόμενους στην εξόρυξη πετρελαίου στο έδαφός της φυλής με λόγχες, τόξα και βέλη. Του David Hill,απο το www.earthfirstjournal.org
Το Περού – οικοδεσπότης της διάσκεψης για το κλίμα COP20 του ΟΗΕ που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Λίμα – αντιμετωπίζει την εξέγερση 3.500 ιθαγενών βαθιά στον Αμαζόνιο που έχουν δεσμευτεί για την καταπολέμηση της εξερεύνησης πετρελαίου στα δάση που βρίσκονται στο έδαφός τους, γράφει ο David Hill, μετά την αποτυχία της κυβέρνησης να συνδιαλαγεί με τις κοινότητες των Matsés ή να σεβαστεί τα δικαιώματά τους.
Τα μέλη των αυτόχθονων πληθυσμών που ζουν στις δύο πλευρές των συνόρων Βραζιλίας-Περού στον απομακρυσμένο Αμαζόνιο λένε ότι είναι έτοιμοι να πολεμήσουν με λόγχες, τόξα και βέλη, εάν οι εταιρείες εισέλθουν στην επικράτεια τους για εξερεύνηση πετρελαίου.
Οι Matsés έχουν αντιταχθεί δημοσίως στις ενέργειες της εταιρεία Pacific Rubiales Energy με έδρα τον Καναδά για τουλάχιστον πέντε χρόνια, αλλά λένε ότι ούτε η εταιρεία ούτε η Perupetro, ο κρατικός φορέας που έχει χορηγήσει τις άδειες για δύο παραχωρήσεις εξόρυξης πετρελαίου στο Περού, δεν το λαμβάνουν υπόψη τους.
“Φαίνεται ότι το Περουβιανό κράτος είναι ένα παιδί», λέει η Dora Canë από το πιο απομακρυσμένο χωριό των Matsés στην περουβιανή πλευρά των συνόρων, Πουέρτο Αλέγκρε. «Δεν ακούει. Εμείς λέμε όχι, αλλά αυτό κάνει ακριβώς το αντίθετο. Θέλει να μας σβήσει. ”
“Έχουμε πει στην εταιρεία όχι, αλλά δεν ακούει», λέει ο Νέστορας Binan Waki, ένας άλλος κάτοικος του Πουέρτο Αλέγκρε. «Η υπομονή μας εξαντλείται. Δεν έχω τίποτα περισσότερο να πω. Το μόνο πράγμα που μας απομένει είναι τα δόρατα μας. ”
“Θα έπρεπε να σέβονται τα δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών», αλλά κατά την άποψή μου, δεν το κάνουν αυτό », λέει ο Lorenzo Tumi, επίσης, από το Πουέρτο Αλέγκρε. “Έχουμε πει όχι για πολλά χρόνια. Το μόνο όπλο που έχουμε είναι να σκοτώσουμε έναν από αυτούς. Θα μπορούσαμε να σκοτώσουμε έναν από την εταιρεία. ”
Υποστήριξη από την άλλη μεριά των συνόρων: Βραζιλία
Οι Matsés που ζούν στη Βραζιλία ανησυχούν εξίσου για τις παραχωρήσεις – εν μέρει επειδή θεωρούν την περουβιανή πλευρά των συνόρων έδαφός τους και εν μέρει λόγω των πιθανών επιπτώσεων από την πλευρά της Βραζιλίας, όπου ζουν στην προστατευόμενη περιοχή της κοιλάδας Javari.
«Δεν θέλουμε την εταιρεία πετρελαίου”, λέει ο Waki Mayoruna, ο επικεφαλής του πιο απομακρυσμένου χωριού των Matsés, Lobo, στη Βραζιλία. “Αν δεν μας ακούσουν, αν δεν καταλαβαίνουν ότι το όχι είναι πραγματικά όχι, θα υπάρξει σύγκρουση που θα οδηγήσει τους ανθρώπους να σκοτώνονται. Αυτό θα είναι πάντα η θέση μου. ”
«Θα είναι πάντα αγώνας ενάντια στην εισβολή των εδαφών μας», λέει ο José Tumi, από το Sao Meireles στη Βραζιλία. “Αν δεν ακούσουν, θα υποχρεωθούμε να αγωνιστούμε όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, με τόξα και βέλη. Μπορούμε να επιτεθούμε σε όποιον εισβάλλει στο έδαφός μας. Δεν είμαστε φοβισμένοι. ”
“Η κυβέρνηση δεν ακούει, δεν σέβεται, η απόφασή μας», λέει ο Χουάν Bai, ένας άλλος κάτοικος του Sao Meireles. “Μια μέρα η υπομονή μας θα εξαντληθεί. Έχουμε τα όριά μας. Αν εισβάλουν το μόνο πράγμα που μας απομένει να κάνουμε θα είναι αυτό ”
Ένα βίαιο παρελθόν
Πολλοί Matsés τονίζουν ότι οι προηγούμενες γενιές ήταν αναγκασμένες να πολεμούν εναντίον των –συλλεκτών καουτσούκ, των υλοτόμων, των κατασκευαστών δρόμων και των στρατιωτών που κατακλύζουν τα εδάφη τους, και ότι θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο και τώρα.
“Πριν από την επαφή [στα τέλη της δεκαετίας του 1960] υπήρχαν πάντα συγκρούσεις στην περιοχή αυτή», λέει ο Romulo Teca από το Puerto Alegre στο Περού. «Θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο ξανά. Είμαστε οι γιοι αυτών των αγωνιστών. Μπορούμε να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας με τα χέρια όπως έκαναν και εκείνοι. Θα παλεύουμε πάντα για να εξασφαλιστεί ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες δεν θα εισέλθουν. ”
“Οι πατέρες μας έπρεπε να υπερασπιστούν τα εδάφη μας και πολέμησαν με άλλες φυλές, μιγάδες και στρατιώτες», ανέφερε ο Felipe Reyna Regijo, από το χωριό Remoyacu στο Περού, σε μια δι-εθνική συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε από τους Matsés τον περασμένο μήνα. “Γιατί να μην συνεχίζουμε αυτή τη αξία, δεδομένου ότι είμαστε οι γιοι τους;”
Η δι-εθνική συνάντηση ολοκληρώθηκε με τη «συνολική απόρριψη” από τους Matsés των δύο παραχωρήσεων για εξόρυξη πετρελαίου, καθώς και την υπογραφή δήλωσης που αναφέρεται ότι η απόφαση ήταν «ομόφωνη» και τονίζει τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου αλλού στο Περού.
«Δεν το θέλουμε αυτό, αλλά αν υπάρχει πολλή οργή θα μπορούσε να συμβεί», «Το μήνυμά μου προς τις επιχειρήσεις είναι ότι πρέπει να σεβαστούν την απόφασή μας και να καταλάβουν ότι έχουμε ζήσει εδώ για μεγάλο χρονικό διάστημα και θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά. Εμείς δεν προερχόμαστε από οποιοδήποτε άλλο μέρος. Είμαστε από εδώ. ”
Κενές απειλές; Ή πραγματικότητα;
“Είναι βέβαιο ότι [αυτό] θα δημιουργήσει πολλές συγκρούσεις μεταξύ της φυλής των Matsés και του κράτους». “Γιατί; Επειδή οι Matsés δεν θέλουν τις δραστηριότητες υδρογονανθράκων στην επικράτειά τους, αλλά το κράτος θέλει να εξερευνήσει. ”
Ο Βραζιλιάνος ανθρωπολόγος Beatriz de Almeida Matos, ο οποίος έχει συνεργαστεί με τις Matsés για 10 χρόνια, λέει ότι «χωρίς αμφιβολία» ότι θα κάνουν “ό, τι χρειάζεται για να υπερασπίσουν το έδαφός τους” από οτιδήποτε απειλεί τον τρόπο ζωής τους και την ύπαρξη τους.
“Δεν ήταν πολύ καιρό πριν, στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, υπήρχαν συγκρούσεις μεταξύ Matsés και μη ιθαγενών στο έδαφός τους, με θανάτους και στις δύο πλευρές», λέει. “Εάν δεν συζητήσουν μαζί τους και αν οι αποφάσεις τους δεν γίνουν σεβαστές, θα καταλάβουν ότι ο διάλογος έχει τελειώσει και θα πρέπει να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους με το να πάρουν και πάλι τα όπλα, αντί να εμπιστευτούν το νόμο.”
Οι Matsés λένε ότι δεν ζητήθηκε η γνώμη τους από την κυβέρνηση του Περού πριν από τις δύο παραχωρήσεις που δόθηκαν το 2007 – όπως είναι δικαίωμά τους με βάση την νομική δεσμευτική συμφωνία που επικυρώθηκε από το Περού το 1994 – αλλά Rubiales υποστηρίζει ότι το δικαίωμα αυτό έχει ισχύ μόνο από το 2012.
Δις βαρελιών πετρελαίου στις παραχωρήσεις που καλύπτουν τα εδάφη τους, και τις προστατευόμενες περιοχές
Σύμφωνα με την περουβιανή ΜΚΟ CEDIA, μία από τις παραχωρήσεις, Lot 137, περιλαμβάνει το 49% των εκτάσεων των τίτλων της κοινότητας των Matsés στο Περού και 36% από την υποτιθέμενη «προστατευόμενη φυσική περιοχή» όπως ονομάζεται η Εθνική Ρεζέρβα που οι Matsés, θεωρούν ότι το έδαφός της τους ανήκει.
Η άλλη παραχώρηση, Lot 135, περιλαμβάνει επίσης κοινοτική γη, μέρος της ρεζέρβας, και άλλες περιοχές που θεωρούνται έδαφος των Matsés, καθώς και ένα τεράστιο κομμάτι από μία προτεινόμενη ρεζέρβα για τους αυτόχθονες πληθυσμούς που ζουν σε αυτό που ο περουβιανός νόμος και οι ιθαγενικές οργανώσεις αποκαλούν «απομόνωση» ή «εθελοντική απομόνωση ».
Το ανατολικό όριο του Lot 135 και μέρος του Lot 137 είναι ο ποταμός Yaquerana – ο οποίος σηματοδοτεί τα σύνορα Βραζιλίας-Περού και πολλοί Matsés και από τις δύο χώρες εξαρτώνται για το πόσιμο νερό, το μαγείρεμα, το πλύσιμο, το λούσιμο και την αλιεία.
Μαζί οι δύο παραχωρήσεις καλύπτουν σχεδόν 1,5 εκατομμύρια εκτάρια και έχει εκτιμηθεί ότι καλύπτουν σχεδόν το ένα δισεκατομμύριο βαρέλια πετρέλαιο.
ΗRubiales λέει ότι “σέβεται πλήρως” τη θέση των Matsés και ως εκ τούτου προς το παρόν δεν “εκτελεί οποιεσδήποτε δραστηριότητες εξερεύνησης» στο Lot 135 και Lot 137, αλλά αρνήθηκε να απαντήσει σε ερώτηση του γιατί εξακολουθεί να κατέχει τις άδειες για τις δύο παραχωρήσεις.
Σύμφωνα με την βραζιλιάνικη ΜΚΟ Instituto Socioambiental, υπάρχουν σχεδόν 3.500 Matsés – 1.700 από τους οποίους ζουν στην Περουβιανή πλευρά και σχεδόν 1.600 στην πλευρά της Βραζιλίας, αν και η κίνηση πέραν των συνόρων είναι κοινή.